1994

Mephisto

Regie : Nelleke Zeegers

De titel van het stuk wat Ernst & Luim dit jaar ‘op de planken zet’ verwijst naar een beroemde rol uit Goethe’s Faust, de vleeswording van het kwaad, de duivel die de ziel van Faust koopt en die naar de naam ‘Mephistoteles’ luistert. Het stuk is een bewerking door Ariane Mnouchkine van de roman ‘Mephisto’ van Klaus Mann. Hij was een van de meest vooraanstaande antifascistische schrijvers van voor de Tweede Oorlog. In de zeer fragmentarische theaterbewerking zien we hoe met name Hendrik Höfgen, de hoofdpersoon, reageert op alle stormachtige politieke en sociaal-maatschappelijke veranderingen in het Duitsland tussen 1923 en 1936. Hij is zo’n beetje het prototype van de meeloper, die geen grote misdaden begaat, maar wel het brood eet van de moordenaars, niet doodt maar over het doodslaan zwijgt, die blijft werken en daarbij zijn eerdere uitspraken verloochend, “omdat hij van binnenuit meer kan doen” …

Daarnaast heeft regisseuse Nelleke Zeegers voor deze voorstelling gebruik gemaakt van een groot aantal liederen uit het revolutionaire cabaret van Erika Mann, ‘Die Pfeffermühle’ (De Stormvogel). De liedjes zijn vertaald door Don Quichocking en zijn erg belangrijk, omdat hiermee haarfijn aangegeven wordt, dat in het vooroorlogse Duitsland weldegelijk protest aangetekend werd tegen de uitwassen van het Nazisme. Daarnaast geeft het aan dat er veel meer bekend was over de methodes van het Hitler-regime als vaak gedacht wordt.

Omdat we dit jaar in het zuiden 50 jaar bevrijd zijn, vonden wij het een uitstekende gelegenheid om u en onszelf middels dit stuk een aantal vragen te stellen. Welke keuzes maakt men wanneer er fascistische geluiden klinken onder de bevolking? Hoe gaat een kunstenaar om met de politiek en welke keuzes kan men nog maken als het al te laat is?

Wij zijn er hoe dan ook van overtuigd, dat deze vragen anno 1994 nog zeer actueel zijn.